Guny: tamas, radżas, sattwa

[Ismer]

Guny to trzy podstawowe jakości albo uwarunkowania tworzące naturę przedmiotów stworzonego świata, są to: tamas, radżas i sattwa.

 

Świat zjawisk, który postrzegamy, jest wytworem tych trzech gun - jakości lub tendencji - które uczestniczą w procesie stwarzania, podtrzymywania i zniszczenia. Są one właściwe dla ludzkiej psychiki i odpowiadają za wszystko, co dzieje się we wszechświecie.

 

Tamoguna (tamas) jest powiązana z bezwładem, biernością, ciemnością, niewiedzą i jest reprezentowana przez kolor czarny.

Radżoguna (radżas), której przypisany jest kolor czerwony, to aktywność, namiętność i emocjonalność.

Sattwaguna (sattwa) reprezentowana przez kolor biały, oznacza dobroć, czystość, spokój, prawdę, równowagę.

 

Człowiek, uzależniony od świata materialnego, działa pod wpływem trzech sił natury, które przejawiają się jako różne reakcje psychologiczne i odmienne typy doświadczeń.

 

Rezultatem guny ignorancji (tamas) jest szaleństwo, lenistwo i ospałość.

Tamas jest przyczyną złudzenia i braku zdolności rozróżniania.

Pod wpływem guny ignorancji, człowiek jest skłonny do bezsensownych dysput i sporów, śpi więcej niż jest to konieczne, łatwo popada w przygnębienie, często staje się ofiarą nałogów.

 

Osadzony w gunie namiętności (radżas), jest uwarunkowany ciężką pracą, która pozwala zaspokoić niezliczone pragnienia.

Skłonności radżasowe wzmagają pośpiech, porywczość, niecierpliwość i gniew.

 

Efektem rozwijania guny dobroci (sattwa) jest osiągnięcie mądrości i poczucia szczęścia.

Osoba działająca przez sattwę jest zadowolona ze swojej pracy czy też zajęcia intelektualnego, dzięki któremu osiąga wiedzę i mądrość, a nieszczęścia w sferze materialnej nie oddziałują na nią tak mocno jak na osoby uwarunkowane przez radżogunę lub tamogunę.

 

Pomiędzy skłonnościami reprezentowanymi przez trzy guny istnieje zjawisko współzawodnictwa.

Przewaga którejś z nich objawia się w naszym postępowaniu, czynnościach i jedzeniu.

 

Dopóki człowiek znajduje się pod wpływem gun, pozostaje w mniejszym lub większym stopniu uwarunkowany i uwikłany w ponowne narodziny i śmierć. Jego zadaniem jest zatem uwolnienie się spod władzy tych jakości.

Przez służbę Bogu, rozwijanie oddania, nieprzywiązywanie się i mocne pragnienie połączenia się z Nim, człowiek przekracza guny natury, stając się tym samym wolnym od owoców swych działań i ponownych narodzin.