Panteon - Heimdall

[Ismer 909]

Bóg jasności i prawości, strażnik mostu Bifrost prowadzącego do Asgardu, posiadający doskonały wzrok i słuch, zdolność zmieniania postaci oraz wiedzę o przeszłości i przyszłości. Znany z niezwykłego kunsztu wojennego oraz bogactwa. Wędrując po świecie symbolicznie podzielił ludzką rasę na trzy klasy społeczne - niewolników (lub też chłopów nie posiadających własnej ziemi), bondów czyli wolnych rolników oraz jarlów. Podzielił się też z ludźmi wiedzą o runach - od tego czasu człowiek posługujący się nimi był nazywany Rigiem (pod imieniem Rig Heimdall podróżował po ziemi).

Tylko on może zadać w róg Gjallarhorn dając sygnał bogom do zebrania swych wojsk przed Ragnarokiem. Stoczy z Lokim pojedynek w którym obaj zabiją się nawzajem.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

HeimdallR może być tłumaczony dosłownie jako "Drzewo Świata" (Dallr - prawdopodobnie indo-europejskie okreslenie na drzewo, kolumnę ale również łuk lub dolinę, Heim - świat, dom) znany jest również pod imionami Hallinskiði (Krętorogi), Gullintanni (Złotozęby) i Windhler (Wietrzne Morze). W mitologii występuje również jako Rig - ojciec trzech warstw społecznych i w pewien sposób również wszystkich ludzi (mimo iż ich nie stworzył) - stąd jak najbardziej prawidłowy jest zwrot w wieszczbie Volvy określający ludzi jako synów Heimdalla (megir HeimdallaR).

 

Voluspa, strofa pierwsza:
1. Zważcie a słuchajcie, świętego rodu
większe i mniejsze, dzieci Heimdalla,
O Ojcu zabitych (*) opowieść będzie,
dawne to dzieje, lecz dobrze je pamiętam.

(*) Valfather - Ojciec zabitych, to jeden z przydomków Odyna.

Jego matkami było dziewięć dziewic - fal morskich, być może właśnie od morskiej piany pochodzi więc jego kolejny przydomek - "Biały".

Cechami charakterystycznymi Heimdalla był doskonały słuch i wzrok. Potrzebował też zaledwie tyle snu co ptak. Doskonale go to predystynowało do roli strażnika Asgardu, jaką piastował w Himinbjorgu - swej siedzibie, skąd pilnował Bifrostu - tęczowego mostu.

Jednym z jego atrybutów jest róg - Gjallarhorn, ukryty pod Yggdrasilem. Informację o nim również znajdujemy w Voluspie, strofa 27:

27. O rogu wiem Heimdalla,
ukrytym w korzeniach świętego drzewa,
W nim to spoczywa, przez Ojca zmarłych wlana
moc i potęga; Chcecież poznać więcej?

Być może było to zatem jedno z naczyń do których przelany został miód poezji wykradziony przez Odyna. Rogiem tym HeimdallR ogłosi nadejście Olbrzymów w dniu Ragnaroku - końca świata wedle Voluspy strofa 46:

46. Szybko nadeszli synowie Mimira,
głos przeznaczenia brzmi w dźwięku Gjallarhornu;
Głośno dmie weń Heimdall, wznosząc róg w górę,
W strachu dygoczą wszyscy co do Hel zdążają.

 

Poza Mitem o Rigu, który stworzył wśród ludzi warstwy społeczne, jednocześnie wlewając w ich żyły boską krew (charakterystyczne jest to iż niezależnie od warstwy), a następnie przekazując im Runy, HeimdallR zapisał się w mitologii również w micie o kradzieży naszyjnika Freyi - Brisingamena.

Związki Heimdalla z morzem, pozwalają przypuszczać iż jego żoną była pierwotnie bogini Mardoll, w późniejszym okresie utożsamiona z Freyą.

W czasie Ragnaroku HeimdallR zostanie zabity przez swego zaprzysiężonego wroga - Lokiego, którego szczerze nienawidził, jednocześnie z jego ręki zginie również sam Loki.

Dyskusyjna jest sprawa przynależności Heimdalla do określonej rasy. Jego matkami było dziewięć fal - określanych w poemacie "Hyndluljod" jako córy Jotunów - należałby więc do olbrzymów. Co do Ojca nie możemy być pewni. Pozycja wskazywałaby na przynależność do rodu Asów, ale w "Thrymskviða" istnieje zwrot iż jak pozostali Vanowie znał przyszłość.

Zważywszy na jego pochodzenie i imię można go w pewien sposób traktować jako personifikację drzewa świata - Yggdrasila.

 

Niektóre źródła traktują Heimdalla jako tożsamego z Odynem, jednakże Lokasenna jest tu doskonałym dowodem na to iż byli to raczej osobni bogowie. Loki obrażając bogów wyraźnie rozgraniczył Heimdalla od Odyna - wręcz sugerując iż Heimdall ma poślednią funkcję "odźwiernego",
Lokasenna strofa 48:

48. "Zamilknij, Heimdallu! bo z dni dawnych
Marne jest twe przeznaczenie;
W ciągłej gotowości stać musisz od zawsze,
Jako strażnik niebios, pilnując."

 

źródło: strona Szerszenia