Skocz do zawartości

Wikingowie


Ejbert

Rekomendowane odpowiedzi

  • Moderators

Wikingowie to są Skandynawowie, czyli ludy zamieszkujące Półwysep Skandynawski i Jutlandię (Danię).
Skandynawia, państwa skandynawskie to rejon Europy Północnej - Szwecja, Norwegia, Finlandia, Islandia, Grenlandia, wyspy Alandzkie, Wyspy Owcze i Dania, która teoretycznie nie jest państwem skandynawskim i nie leży na Płw. Skandynawskim, lecz jest połączona więzami językowymi, kulturowymi i historycznymi z Norwegią i Szwecją. Półwysep Jutlandzki w większej części należy do Danii, część południowa należy do Niemiec (Szlezwik-Holsztyn)
Skandynawowie należą do grupy plemion germańskich, wywodzących się od Germanów Północnych (Danowie, Jutowie, Swionowie, Goci skandynawscy mówiący wymarłymi językami: norn, pranordyckim, staronordyckim, starogotlandzkim. 

Prapoczątki kultury skandynawskie sięgają końca epoki paleolitu (12 - 11.000 lat p.n.e.) i związane są z wycofywaniem się lodowca, który uniemożliwiał rozwój roślin i zwierząt w tym rejonie.
Ok. 8000 lat. p.n.e. ocieplenie klimatu i topniejące lody pozwoliły na stopniowe osiedlanie się ludzi. Prowadzili oni myśliwsko koczowniczy tryb życia ok. 7 - 5000 lat p.n.e.
W neolicie, stopniowo następowało przejście do osiadłego trybu życia, dzięki poznaniu uprawy roli i hodowli bydła - ok. 2.5 - 1.500 lat p.n.e. 
W tym czasie zawędrowali tu indoeuropejczycy stapiając się z ludnością miejscową i dając początek językowi pragermańskiemu i ludom germańskim - ok. 1200 lat p.n.e.

W epoce brązu ok. 1500 - 500 p.n.e. następuje rozkwit ludów germańskich, rozwój handlu, metalurgii, rzemiosła (kultura nordyjska, charakterystyczna dla terenów Niziny Niemieckiej, Jutlandii i południowej Skandynawii). Wierzenia tego okresu to kult solarny, lunarny, kulty akwatyczne i płodności. 
Zacieśnianie się kontaktów między różnymi częściami Skandynawii wpłynęło na utrwalenie więzi językowej, kulturowej i religijnej oraz ukształtowanie się współnoty etnicznej.
Pod koniec epoki brązu plemiona germańskie migrowały na południe, duża migracja trwała do ok. VI w. p.n.e. a ok. IV w. Goci skandynawscy, Gepidzi i inne ludy dotarły do źródeł Odry, zatrzymując się na granicy osadnictwa celtyckiego (która biegła wtedy wzdłuż Łaby).

W przedrzymskiej epoce żelaza - V w. p.n.e. do początku naszej ery) to zahamowanie rozkwitu ludów mieszkających w Skandynawii (być może przez oziębienie klimatu), upadek metalurgii miedzi (weszło żelazo), masowe migracje ludności. Na południe ruszyli Longobardowie, Wandalowie, Burgundowie, Goci, Gepidzi, Jutowie, Danowie, Heulowie, Harudowie, Rugiowie i inni. Ze wszystkich migrujących plemion tylko Danowie nie zerwali bezpośrednich kontaktów z dawną ojczyzną. Ale ten czas to także rozwój żeglarstwa, okręty budowane przez Skandynawów budziły podziw w całej Europie.
Rzymska epoka żelaza w Skandynawii to okres od 50 r. do V w. n.e. 
Wpływy Cesarstwa Rzymskiego widoczne są w metalurgii żelaza, budowie grodzisk i osad obronnych, w rozwoju żeglugi, handlu, w rozwoju pisma.
Następiła centralizacja władzy, która umożliwiła ówczesnym możnowładcom udoskonalenie techniki wojennej, co w rezultacie doprowadziło do powstania ok. III w. klasy zawodowych wojowników, budowy fortyfikacji i składów broni. 
VII i VIII wiek to czas nie tylko profesjonalizacji wojska ale też udoskonalania okrętów i zwiększającej się ekspansji morskiej oraz kształtowanie się zrębów państwowości Norwegów, Szwedów i Duńczyków. 
W zachodniej Skandynawii, na terenach dzisiejszej Norwegii, w 2 poł . IX część ludności, niezadowolonej z rządów Haralda Pięknowłosego, migrowała na Islandię,  Wyspy Owcze i Grenlandię i osiedlała się tam.
W ten sposób ukształtowało się osadnictwo Germanów Północnych, ale mieli oni wpływ na obszar znacznie większy. Ich narzeczami posługiwano się w Normandii do XI w; w pn-wsch. Anglii do XII w; w Irlandii do połowy XIII w; do XIV w na Hebrydach; do XV w. na Man; do XVIII w. na Orkadach i Szetlandach)
W X w. rozpoczęła się chrystianizacja Skandynawii. (a więc 500 lat później niż Frankowie na kontynencie)

 

CZAS WIKINGÓW
O wikingach wiemy ze źródeł archeologicznych, językowych, historycznych (kroniki) oraz z literatury: poezja skaldów oraz sagi rodowe i historyczne. 

Etymologia słowa "wiking" jest wieloznaczna. 
- staroislandzkie vikingr sugeruje że znaczeniem wyrazu jest "wojownik morski", tzn. wojownik podejmujący orężne wyprawy morskie, których celem było zdobycie bogactw i sławy. Czasami wyprawy miały harakter handlowy
- staroislandzkie vik - zatoka, ujście rzeki interpretowane jako "napadający z zatoki/ ujścia rzeki
- staroangielskie icingsceada (od wic) - osada, obóz, odnosiło się do saksońskich osadników
- XIII wieczne sagi islandzkie tak nazywały ludzi trudniących się rozbojem i piractwem gwałtownych i okrutnych.

W średniowieczu "wiking" oznaczał osobę walczącą na morzu, pirata lub grabieżcę albo wyprawę morską, napad.
W Europie zachodniej wikingowie byli nazywanie także ludźmi północy - Normanami, w Anglii - Duńczykami, w Irlandii - Finngall (jasnowłosi cudzoziemcy), w Europie wschodniej - Waregami, w Bizancjum - Warangami.

Dzisiaj definiujemy wikingów jako drużyny skandynawskich wojów podejmujących od końca VIII w. do 2 połowy XI w. wyprawy (głównie morskie i rzeczne) rabunkowe, handlowe, osadnicze lub zdobywcze. Wyprawy te docierały do krajów Europy wschodniej i zachodniej, czasami także do Europy południowej a nawet , do  Ameryki Północnej,  zaś przez ziemie wschodnich Słowian - do dalszych rejonów Bizancjum czy kalifatu bagdadzkiego.
Ramy czasowe epoki wikingów wyznaczone są przez 2 wydarzenia: w 793 r. atak norweskich wikingów na klasztor na wyspie Lindisfarne (d. Lindesfarona) i złupienie go i w r. 1066 śmierć króla Norwegii Haralda III (zwanego ostatnim wikingiem) w bitwie pod Stamford Brigde.

Czynnikami sprzyjającymi (a może decydującymi) podejmowaniu dalekich i ryzykownych wypraw morskich mogły być: przeludnienie i brak ziemi uprawnej, zmiany społeczno-polityczne oraz zmiany klimatyczne, postęp w sztuce żeglarskiej, chęć wymiany handlowej oraz słabość krajów Europy zachodniej spowodowana ich feudalnym rozdrobnieniem.
Zmiany społeczno-polityczne odegrały istotną rolę, ponieważ centralizacja władzy w ręku jednego przywódcy (wodza czy króla) powodowała pozbawianie znaczenia (także bogactwa i władzy z tym związanej) pomniejszych wodzów czy królów plemiennych a także zamożnych chłopów [biegłych w żeglarstwie i handlu]. Wyruszali oni zatem na dalekie wyprawy w poszukiwaniu bogactwa, sławy a nawet ziemi. Byli wśród nich pokojowo nastawieni pośrednicy w handlu między Zachodem a Orientem, jednakże głównym "zajęciem" wikingów było szybkie i łatwe wzbogacenie się dzięki rozbojowi i grabieży. Sprawę ułatwiała częsta bezbronność sąsiadów.
Od napadu na klasztor w Anglii przez następne trzy stulecia Normanowie najeżdżali ziemie europejskie, odkryli i skolonizowali Wyspy Szetlandzkie, Orkneje, Irlandię, wielokrotnie atakowali Anglię, opanowali wybrzeże Szkocji, Sekwaną zapuszczali się w głąb państwa Franków, dwukrotnie oblegali Paryż (845, 885 - 887) a wódz Normanów Rolf (Rollo) umocnił się w Normandii (która stąd wzięła swoją nazwę).

 

źródła: wybór z literatury - różne źródła. Starałem się napisać jak najbardziej prosto i czytelnie  :) 

Edytowane przez Ejbert
  • Lubię to! 2
  • Dziękuję 3
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.
Uwaga: Twój wpis zanim będzie widoczny, będzie wymagał zatwierdzenia moderatora.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...