Lunaria bombki 2020

[Lunaria]

Skoro mówimy o retro ozdobach, to teraz przyszykujcie się na prawdziwą podróż w czasie

proszę  Państwa prezentuję podłaźniczkę 

ta strojna panna jakieś 200 lat temu była obowiązkową ozdoba (nie było jeszcze choinek w domu). Zrobiona z czubka jodły, świerku lub gałęzi sosny była przyozdabiana przez gospodynię z tego co miały pod ręką, czyli orzechami, jabłkami, bibułkami, ozdobami ze słomy. Miała zapewnić szczęście i urodzaj w kolejnym roku.

   Podobną funkcję pełniły pająki, które były ozdobą wiejskich chat do lat 70. XX w.

poniżej parę przykładów

Co prawda zdjęcia są zapozyczone z internetu, ale mam nadzieję, że w tegoroczne święta czas pozwoli mi na wykonanie tych ozdób samodzielnie 

niech będą przeciwwagą dla zachodniej tradycji 

 

[Ismer]

"A w chałupie uwijano się żwawo, Józka przyśpiewywała cichuśko i strzygła z papierów kolorowych one cudackie strzyżki, które czy na belkę, czy też na ramy obrazów nalepić, to widzą się kieby pomalowane w żywe kolory, od których aż gra w oczach!"

 

Zanim pojawiła się choinka, świąteczną dekoracją był podłaźnik (podłaźniczka) i pająk, które wieszano pod sufitem. Zielone drzewka jeszcze w kulturze przedchrześcijańskiej były uważane za symbol życia i płodności. Podłaźnik to wierzchołek lub gałąź drzewka iglastego zawieszany w izbie bezpośrednio nad stołem wigilijnym lub w świętym kącie. lnną, lecz równie popularną ozdobą bożonarodzeniową byty aniołki i pająki ze słomy. Pająki przygotowywane były przez gospodynie oraz dziewczęta i wisiały w domu przez cały rok, aż do ich zniszczenia. Robiono je ze słomy i kolorowej bibuły lub papieru.

 

Unikatowymi, wyłącznie polskimi ozdobami były ozdoby z opłatka tak zwane „światy” lub „wilijki”. Z opłatka wycinano wzory, a następnie sklejano je śliną w przestrzenne kompozycje - gwiazdy, rozety, kule. Te pojedyncze formy z kruchego opłatka często łączono w misterne konstrukcje. Najbardziej klasyczne dekoracje były w kształcie kuli i miały przypominać, że Dzieciątko narodziło się w Betlejem i jest królem całego świata, stąd te ozdoby nazwano „światami”. Symboliczne znaczenie kuli jako znaku wieczności i porządku w kosmosie zostało później przeniesione na bombki. Zwyczaj robienia ozdób z opłatka znany był najpierw w zamożnych dworach szlacheckich, a  stamtąd trafił pod chłopskie strzechy i w XIX wieku bardzo się rozpowszechnił. Kiedyś na polskich wsiach światy zastępowały bombki i zdobiły podłaźniki.  Zawieszano je także u belek sufitowych na końskim włosiu, aby kręciły się przy najmniejszym drgnieniu powietrza. Jak wszystkie świąteczne elementy dekoracyjne, miały one przede wszystkim znaczenie symboliczne. Według wierzeń naszych pradziadków miały chronić dom przed chorobami i nieszczęściem oraz zapewnić dostatek i pomyślność.

Wiejskim rekwizytem świąt Bożego Narodzenia były również snopy zboża ustawiane w jednym lub czterech kątach izby. Uschnięta słoma z życiodajnymi ziarnami symbolizowała umieranie, ale i początek nowego życia. Snop zboża gospodarz do izby przynosił w Wigilię i najczęściej mówił: Na szczęście, na zdrowie. Te święta szczęśliwie przeżyć i doczekać drugich. Ta słoma w chrześcijańskim znaczeniu była znakiem stajenki betlejemskiej.

 

Współcześnie dla wielu osób choinka to najważniejszy element świąt Bożego Narodzenia. To bożonarodzeniowe drzewko – świerk, sosna lub jodła – przywędrowało na tereny Polski na przełomie XIX i XX wieku. Początkowo choinki zdobiły domy magnackie, szlacheckie i mieszczańskie, a z czasem zaczęto stawiać je w izbach wiejskich. W chrześcijaństwie choinka stała się symbolem rajskiego drzewa i nadzieją życia wiecznego. Choinki przyozdabiano łańcuchami z bibuły i słomy, jabłkami, orzechami i ciastkami. Wszystkie ozdoby świąteczne miały symboliczne znaczenia. Jabłka i orzechy oznaczały zdrowie i siły witalne oraz pomoc w magii miłości, były też w czasach pogańskich uważane za pokarm zmarłych. Ozdoby ze słomy znamionowały obfitość i płodność, a łańcuchy nieustanne powodzenie. Gwiazda na szczycie to odpowiednik gwiazdy betlejemskiej. Świeczki symbolizują Jezusa – „światłość świata”.

 

źródło: Dekoracje świąteczne

[Makrela]

Nooo, powiem, że ja nigdy na własne oczy takiej ozdoby ani nie widziałam, ani o niej nie słyszałam. To jest warte uwagi, tylko ozdoby na podłaźniczkę najlepsze by były własnej roboty. I tak sobie myślę, że warto tą tradycję przywrócić do łask, a szczególnie u nas i innych posiadaczy kotów  Bo u nas to są tylko gałązki w wazonie i to jeszcze postawione wysoko, co w tym roku na nic się nie zdało, gdyż gościliśmy kociarzy, którzy przyjechali na Wigilię ze swoim kotem i ówże dostał się tam, gdzie nasza nie doskakuje. Więc zdjęliśmy i te kilka małych bombek, bo szkoda.... kota, żeby mu się szkło w łapki nie wbiło  

[Gość Nice]

W dniu 3.01.2021 o 11:04, Lunaria napisał:

Skoro mówimy o retro ozdobach, to teraz przyszykujcie się na prawdziwą podróż w czasie

proszę  Państwa prezentuję podłaźniczkę 

ta strojna panna jakieś 200 lat temu była obowiązkową ozdoba (nie było jeszcze choinek w domu). Zrobiona z czubka jodły, świerku lub gałęzi sosny była przyozdabiana przez gospodynię z tego co miały pod ręką, czyli orzechami, jabłkami, bibułkami, ozdobami ze słomy. Miała zapewnić szczęście i urodzaj w kolejnym roku.

   Podobną funkcję pełniły pająki, które były ozdobą wiejskich chat do lat 70. XX w.

poniżej parę przykładów

Co prawda zdjęcia są zapozyczone z internetu, ale mam nadzieję, że w tegoroczne święta czas pozwoli mi na wykonanie tych ozdób samodzielnie 

niech będą przeciwwagą dla zachodniej tradycji 

 

Pamiętam ten zachwyt jak podesłałas mi to dla Swietowej inspiracji

Bardzo lubię takie rzeczy strikyo folkowe, klasyczna choinka w każdym domu, z tymi samymi ozdobami, jako skutek globalizacji jest nudna... Etniczna i indywidualność jest zachwycająca, a ile za tym stoi historii życiowych, rodzinnych, kulturowych? Kto pierwszy to wymyślił i dlaczego to się przyjęło? Jak tak się stało, że właśnie w słowiańskiej kulturze tak lubiane są kwiaty? Czy ktoś jeszcze mile wspomina takie ozdoby i święta u swojej babci, prababci? To pamięć i sztuka zbiorowa!