Administrator Ta odpowiedź cieszy się zainteresowaniem. Ismer Napisano 28 Maja 2021 Administrator Ta odpowiedź cieszy się zainteresowaniem. Udostępnij Napisano 28 Maja 2021 Barszcz zwyczajny - Heracleum sphondylium (L.) Barszcz łąkowy czyli syberyjski - Heracleum sibiricum (L.) Rodzina - Umbelliferae Opis Barszcz zwyczajny - roślina wieloletnia dorastająca do 150 cm wys.; korzeń długi, rozgałęziony; kłącze krótkie, żółtawe lub białe, pachnące; łodyga dęta, szorstko owłosiona, w górze rozgałęziona, żeberkowana, mocna; liście dolne bardzo duże, pierzasto-dzielne, z 2-3 parami podłużnie jajowatych odcinków bocznych i pierzastowrębnym odcinkiem szczytowym, owłosione; pochwy liściowe duże, rozdęte; ogonki liściowe rynienkowate; liście górne trójklapowe; odcinki dolnej pary krótkoogonkowe lub siedzące; odcinki górnej pary pierzastowrębne, nierówno ząbkowane; kwiaty skupi one w duże baldachy, 15-20-promieniowe; kwiaty białe lub różowe; płatki niejednakowe, o brzeżnych kwiatów baldacha płatki promienisto wydłużone; pokryw brak lub 2; pokrywki liczne, lancetowate; zalążnia owłosiona; owoc - rozłupnia, eliptyczna, jajowato-okrągła, spłaszczona; rozłupki oskrzydlone (wąsko!), wydłużone. Kwitnie od czerwca do października. Lubi gleby wilgotne, azotowe. Znaleźć go można w lasach, na polanach, przy rzekach i strumieniach, w zaroślach i na wysokich łąkach. Rośnie pospolicie w okolicach Baranowa i Sandomierza, w Zamojskiem, w południowo-zachodniej części naszego kraju, w Małopolsce, w części środkowej Polski oraz w górach, w Bieszczadach i w lasach Beskidu Niskiego. Barszcz syberyjski - roślina wieloletnia dorastająca do 120 cm wys., podobna bardzo do barszczu zwyczajnego. Jedynie kwiaty są inne, a mianowicie żółtawozielone, drobniejsze; płatki prawie równej długości; pokryw brak, pokrywki szybko odpadają; zalążnie nagie (!). Kwitnie w lipcu. Rośnie w lasach, w zaroślach i na łąkach; pospolity w północnej, północno-wschodniej i środkowej części Polski, na Podkarpaciu pospolity. Uwaga! W ostatnich latach (gdy to pisałem były wczesne lata 90) powstał pewien problem, który dotyczy barszczy i wymaga pewnego wyjaśnienia. Otóż w drugiej połowie lat siedemdziesiątych sprowadzono do Polski nowy gatunek barszczu, a mianowicie Heracleum sosnowsky (Manden.). Był on powszechnie uprawiany przez WOPR-y jako zielonka na kiszonki (wydajność wynosiła ok. 800-1000 kwintali z hektara). W naszym klimacie okazała się to jednak roślina nieprzydatna, ba - nawet niebezpieczna dla zwierząt (podrażnienie przewodu pokarmowego, biegunka, nudności, krwotoki wewnętrzne) i tym samym dla ludzi (zapalenie skóry, pęcherze wypełnione płynem surowiczym, zapalenie spojówek, katar, kichanie itd.). Zatem rośnie on w okolicach PGR-ów itp. ośrodków rolniczych (przede wszystkim), ale z pewnością rozprzestrzeni się na innych terenach. Dlatego jeżeli ktoś decyduje się na zbiór barszczu zwyczajnego i syberyjskiego do celów leczniczyc, musi je odróżnić od barszczu sosnowskiego, który wydziela drażniące substancje, a nie jest to rzeczą łatwą. Barszcze lecznicze wykazują dużą zmienność i rozpadają się na liczne podgatunki, chemotypy, rasy regionalne trudne do oznaczenia. Barszcz sosnowskiego dorasta do 300 cm wys.; łodyga głęboko podłużnie bruzdowana, z rzadka owłosiona (mocniej owłosione są ogonki liściowe); dolne liście w zarysie trójkątne; górne - pierzaste złożone, zaopatrzone w pochewki; kwiatostan - gęsty baldach; kielich 5-ząbkowy; korona 5-płatkowa, biała; słupek 1; owoc - rozłupnia z dwoma rozłupkami. Baldachy są ogromne, co rzuca się szczególnie w oczy. Surowiec Surowcem jest liść, korzeń i owoc - Folium, Radix et Fructus Heraclei sphondylii sive Fol., Rad. et Fr. Sphondylii Surowce suszy się w temp. do 40°c. Korzenie można suszyć w temperaturze ok. 60o C. Skład chemiczny Surowce zawierają olejek eteryczny (owoce - do 3%; liście i korzeń - ok. 0,2-0,3%), flawonoidy (dużo rutyny), związki kumarynowe, aminokwasy –argininę i glutaminę, ponadto bergapten, karoteny, żywice, pimpinellinę, sfondynę, umbeliferon, izopimpinellinę, liczne sole, kwasy i witaminy. Działanie: fotouczulające, wykrztuśne, trawienne, wiatropędne, przeciwzapalne, odkażające, uspokajające, żółciopędne, odżywcze i wzmacniające, moczopędne; uszczelniające naczynia krwionośne. Wskazania: kaszel (suchy), przeziębienie, choroby zakaźne, choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego, zaburzenia trawienia, nieżyty dróg oddechowych i płuc, biegunka, nerwica żołądka. Właściwości fotouczulające mogą być wykorzystane w leczeniu trądziku i łuszczycy (picie naparu i stosowanie zewnętrzne). Znany zielarz W. Poprzęcki zaleca barszcz na wrzody skórne oraz ropnie. Przeciwwskazania: ciąża, uczulenie na roślinę, krwawa biegunka, krwiomocz. Preparaty, dawkowanie i stosowanie: · Napar - 3-4 razy dz. po 100 ml; w kaszlu i nieżytach układu oddechowego - co 4 godz. po 50 ml; płukanka - stany zapalne jamy ustnej i gardła oraz narządów płciowych; okłady, przemywania. · Pulvis Heraclei (liść, owoce lub korzeń) - 3 razy dz. po pół łyżeczki. · Cutipulvis Heraclei (korzeń!) - do zasypywania ran, owrzodzeń, mokrych wyprysków. · Mel Heraclei - 4 razy dz. po 1 łyżce w kaszlu lub jako lek wzmacniający. · Extractum Heraclei na wódce: do pędzlowań i przemywań schorzałych miejsc; doustnie - w kaszlu - 4-6 razy dz. po 20 kropli w 50 ml wody lub mleka z miodem, w innych schorzeniach - 3 razy dz. po pół łyżeczki w 50 ml wody; płukanka, do okładów po rozcieńczeniu - 15 ml ekstraktu + 200 ml wody. · Alkoholmel Heraclei - jako środek wzmacniający i wykrztuśny - 3-4 razy dz. po 15 ml. źródło: dr.H.Różański 2 7 Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Administrator Ta odpowiedź cieszy się zainteresowaniem. Ismer Napisano 28 Maja 2021 Autor Administrator Ta odpowiedź cieszy się zainteresowaniem. Udostępnij Napisano 28 Maja 2021 cz. 2 Barszcz zwyczajny – Heracleum sphondylium L. zaliczany jest do rodziny baldaszkowatych – Umbelliferae, czyli selerowatych – Apiaceae. Roślina dwuletnia lub trwała, dorastająca do 120 cm wys. Pospolita w Polsce. W Szwajcarii gatunek Heracleum sphondylium Linne (Wiesen Bärenklau; fr. Patte d’ours, Berce des pres; ital. Panece comune; retorom. Darsvenna cumina) rozdzielono na 4 podgatunki: Heracleum sphondylium L s.str. (dosłowny podgatunek), Heracleum sphondylium ssp. alpinum (L.) Bonnier et Layens, Heracleum sphondylium ssp. elegans (Crantz) Schübl. et G. Martens oraz Heracleum sphondylium ssp. pyrenaicum (Lam.) Bonnier et Layens. Niegdyś ważna roślina lecznicza i pokarmowa, obecnie sporadycznie opisywana przez specjalistów krajowych i zagranicznych. Zanim rozpowszechniono uprawę buraków ćwikłowych, z barszczu zwyczajnego przygotowywano zupę (barszcz) i sałatki. Młode liście siekano i kiszono, a potem używano je do zupy. Świeże młode liście używano jak rukolę w sałatkach. Liście barszczu siekane można dodawać do ciasta naleśnikowego. Do płynnego ciasta dodaje się również baldachy kwiatowe lub same pączki kwiatowe z baldachów, a potem smaży jak naleśniki, analogicznie jak kwiaty bzu czarnego. Baldachy zwinięte (bardzo młodziutkie) gotowano w wodzie osolonej lub w rosole przez 15-20 minut i spożywano jako dodatek do mięsa i ryb. Mięsiste ogonki barszczu, podobnie jak ogonki arcydzięgla, dzięgla leśnego, kłącza imbiru lub korzonki lukrecji – smażono w cukrze lub miodzie (kandyzowanie, karmelizacja), potem suszono i posypywano cukrem pudrem, spożywano jak cukierki. Ja ze swojej stronie radzę takie kandyzowane ogonki namoczyć przez kilka sekund w spirytusie lub rumie, co podkreśla smak. Korzenie zawierają dużo cukru, ok. 10-17%, dlatego otrzymywano z nich cukier. Ponadto przygotowywano z nich wina, bowiem są źródłem cukru dla drożdży. Barszcz można z łatwością uprawiać w ogródku. Lubi gleby próchniczne, zasobne w azot i wodę. W Polsce rośnie jeszcze gatunek barszcz syberyjski – Heracleum sibiricum Linne, który posiada podobne właściwości i zastosowanie. Z barszczu pozyskiwane są różne surowce: korzeń, kwiatostan, liść, owoc, ziele – Radix, Inflorescentia (Flos), Fructus, Herba Heraclei sphondylii. W starych lekospisach znajdziemy je pod nazwami Radix et Herba Brancae ursinae germanicae, Radix, Herba, Fructus, Flos, Folium Sphondylii. Nazwa synonimowa dla barszczu zwyczajnego to Sphondylium Branca ursina Allioni. Składniki: Korzeń barszczu: furokumaryny (ok. 1%), np. pimpinelina, izopimpinelina, bergapten (=heraklina), izobergapten, sfondyna, angelicyna, ksantotoksyna; fitosterole (beta-sitosterol), hydroksykumaryny (skopoletyna, umbeliferon, umbeliprenina; glikozyd kumarynowy – apteryna; olejek eteryczny, poliiny (poliacetyleny), kwas glutaminowy, arginina, żywice, cukry 10-17%, białka ok. 16%. Ziele, liście, kwiaty: olejek eteryczny 2-3% (bogaty w monoterpeny i seskwiterpeny), furokumaryny (liść 0,5-0,6%, baldach 0,55%): angelicyna, bergapten, izobergapten, pimpinelina, psoralen, sfondyna, ksantotoksyna, karoten, witamina C. Owoce: furokumaryny 0,62% (bergapten, fellopteryna, imperatoryna, ksantotoksyna, angelicyna, sfondyna, izobergapten, izopimpinelina), olejek eteryczny 1-2,5% (oktanol, octan oktylu, kapronian oktylu, maślan oktylu, mircen, limonen). Działanie fitofarmakologiczne: uspokajające, rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, układu żółciowego, fotouczulające, obniżające ciśnienie krwi, moczopędne. Wskazania: dyskinezy dróg żółciowych, kamica żółciowa, kolki żółciowe, obrzęk i ból wątroby, żółtaczka, refluks, zaburzenia trawienia (niestrawność, wzdęcia, biegunka, skurcze jelit i żołądka), bóle miesiączkowe, skąpe miesiączkowania, nadciśnienie, choroby skórne (bielactwo, łuszczyca, niektóre odmiany trądziku ustępujące pod wpływem promieni UV), skąpomocz, obrzęki; nerwice wegetatywne (np. żołądka), padaczka. Nalewka na owocach – niemoc płciowa (impotencja). Owoce mielone z dodatkiem terpentyny w dawnej medycynie – w leczeniu rzeżączki, zamiast Copaiva. Przeciwwskazania: nadwrażliwość skóry na promie słoneczne; uczulenie na składniki (rumień z pokrzywką, świąd), laktacja, ciąża. Preparaty i dawkowanie: Infusum – napar: 1 łyżkę wybranego rozdrobnionego surowca zalać 1 szklanką wrzącej wody, parzyć 20 minut, przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance naparu. Tinctura – nalewka: 1 część rozdrobnionego świeżego lub suchego surowca zalać 5 częściami alkoholu 70%, odstawić na 7 dni, przefiltrować. Zażywać 1-2 razy dziennie po 5-10 ml. Pulvis –proszek: owoce zmielić w młynku. Zażywać 1-2 razy dziennie po 1/3- 1/2 łyżeczki. Uprzednio zmieszać z miodem lub zwilżyć alkoholem, aby uniknąć zakrztuszenia się. Przerywa bolesne skurcze w obrębie układu pokarmowego, poprawia samopoczucie. Decoctum – odwar: 1 łyżkę rozdrobnionego korzenia zalać 1 szklanką wody, gotować 5-7 minut, odstawić na 30 minut, przecedzić. Pić po 100-200 ml odwaru 2 razy dziennie. Praktyczne zastosowanie barszczu w ziołolecznictwie opisał Witold Poprzęcki (Rośliny lecznicze, cz. II 1983 r., Ziołolecznictwo 1989 r.). Dużo miejsca poświęcił tej roślinie H. Leclerc w pracy Precis de Phytotherapie 1954 r. Samen Heracleum sphondylium wspomniał w 1861 r. dr Fr. Oesterlen. Szeroko tę roślinę opisali: G.C. Wittstein w 1882 r., ponadto znakomici farmakogności i fitochemicy R. Hänsel, R. Keller, H. Rimpler i G. Schneider w 1993 r. (Hagers Handbuch der pharmazeutischen Praxis). Dr F. Bässler (1966 r.) zaleca barszcz przy chorobach żołądka, jelit, w biegunce, schorzeniach skórnych. Niemieccy i szwajcarscy autorzy bardzo często przytaczają wartościową mieszankę leczącą nieżyt żołądka i jelit: 3 części korzeni barszczu na 2 części kłączy pięciornika, 4 łyżeczki takiej mieszanki na 2 szklanki wody, gotować na wolnym ogniu nawet 1/2 godziny. Pić kilka razy dziennie porcjami. źródło: Barszcz zwyczajny dr. H.Różański 2 7 Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Rekomendowane odpowiedzi
Dołącz do dyskusji
Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.
Uwaga: Twój wpis zanim będzie widoczny, będzie wymagał zatwierdzenia moderatora.