Bniec biały na ch. immunologiczne, metabolizm, limfę, skórę, przeziębienia

May 28, 2021

Bniec biały – Melandrium album (Miller) Garcke (Melandrium pratense Röhling, Silene alba (Mill.) E. H. L. Krause, Silene pratensis (Rafn) Godron) należy do rodziny goździkowatych – Caryophyllaceae.

Nazwy ludowe: firletka biała, ben białe, kokol dziki.

Surowcem jest ziele i korzeń bnieca białego – Herba et Radix Melandrii albi seu Lychnidis (Radix Saponariae albae). W dawnej medycynie (średniowiecze, renesans) był używany korzeń. Z danych literaturowych jakie analizowałem wynika, że bniec stracił znaczenie w medycynie już w XVI wieku, natomiast był stosowany mniej więcej do XVIII wieku w medycynie ludowej.

Korzeń działa silniej od ziela.

Ziele należy zbierać w czasie kwitnienia, a korzenie jesienią lub wiosną. Korzenie szybko umyć w bieżącej wodzie, osuszyć, pokroić i suszyć w temperaturze 40-50 stopni C. Ziele powinno być suszone w ciemnym i przewiewnym miejscu. Surowiec przechowywać w szczelnych słojach, w ciemnym miejscu.

Czasem w literaturze można znaleźć informacje o możliwości zjadania ziela lub o właściwościach trujących ziela bnieca. Wg. mojej wiedzy w Polsce nigdy nie spożywano tej rośliny. Jedzono ją na Ukrainie, Białorusi, w Rumunii. Nie wywołuje zatrucia w dawkach do 30 g ziela/korzenia dziennie.

Bydło, kozy, owce, przeżuwacze dzikie chętnie zjadają tę roślinę. Wszelkie informacje na temat ewentualnych właściwości trujących bnieca dla zwierząt są nieprawdziwe i zakrawają na plotki tworzone zgodnie z zasadą: "odpisów kuchennych".

Do spożywania w sałatkach oczyszczających nadają się tylko pąki, świeżo otwarte kwiaty (porą wieczorową, gdy stają się wonne) oraz młode liście (rośliny jednoroczne).

Z własnej praktyki twierdzę, że jest w smaku ciekawy, ale do delikatesów nie należy (smaczniejsze są, np. rzeżucha, żywokost, miodunka, ziarnopłon, kościenica, krucjata, gwiazdnica, czy gęsiówka) i powinien być stosowany raczej w celach leczniczych, najlepiej z dodatkiem olejów żółciopędnych (konopny, lniany, lnianki, krokoszowy, oliwa z oliwek).

Z uwagi na zawartość glukuronianów, kwasów uronowych, saponin sałatki i maceraty z bnieca wiążą wiele szkodliwych produktów przemiany materii i ułatwiają ich wydalanie z ustroju.

Działanie fitofarmakologiczne: silnie przeciwzapalne, wzmagające odnowę tkanek (anaboliczne), hamujące odczyny autoimmunologiczne, moczopędne, kompleksujące ksenobiotyki i szkodliwe metabolity (odtruwające, “czyszczące krew”, depurativum), wzmagające krążenie limfy, oczyszczające węzły i grudki limfatyczne z antygenów; antyalergiczne; żółciopędne; lekko rozwalniające przy dłuższym stosowaniu (ponad 2-3 tygodnie); wzmagające perystaltykę jelit i żołądka; sekretolityczne, wykrztuśne, wzmagające ruchy migawkowe w drogach oddechowych.

Z uwagi na obecność ekdysteronu może dawać efekty typowe dla sterydów.

Wskazania: choroby autoimmunologiczne, reumatyzm, artretyzm, skrofuloza, stany zapalne węzłów chłonnych, zastoje limfy, obrzęki limfatyczne, choroby śledziony, choroba Hashimoto, alergia, łuszczyca, trądzik różowaty (zewnętrznie 5-10% lotio, kremy, tonik), atopowe zapalnie skóry (zewnętrznie 5-15% lotio, kremy, tonik), obniżony popęd płciowy u mężczyzn, wspomaganie przyrostu masy ciała zamiast stosowania szkodliwych sterydów (alternatywa dla Cyanotis arachnoides).

Zapalenie płuc, opłucnej, gardła, krtani, oskrzeli; kaszel, zakażenia układu oddechowego.

Do degradacji biofilmu w układzie moczowym, pokarmowym i oddechowym, ale zawsze w połączeniu z ziołami fitoncydowymi lub antybiotykami.

Jednoczesne zażywanie sterydów może powodować konieczność zmniejszenia ich dawki.

Preparaty i dawkowanie:

1. Nalewka (bniecówka) – Tinctura Melandrii albi: 1 część surowca (korzeń, ziele) świeżego lub suchego, rozdrobnionego zalać 5 częściami alkoholu 30-40% lub 7 częściami wina wytrawnego. Odstawić minimum na 7 dni. Nalewkę na winie zażywać 1 raz dziennie po 50 ml; nalewkę na wódce zażywać 1-2 razy dziennie po 10 ml. Nie stosować dłużej jak miesiąc. Nadaje się do przemywania zmian skórnych i jako składnik kosmetyków.

2. Macerat – Macerati Melandrii albi: 1 część świeżego ziela lub korzenia rozdrobnić i zalać 1 częścią wody przegotowanej letniej; odstawić na 6-8 godzin, przefiltrować. Można całość masy jeszcze przepuścić przez sokowirówkę lub dobrze wygnieść w prasie. Przechowywać w lodówce max 3 dni lub zamrozić w woreczkach do lodu i przechowywać w zamrażarce. Stosować po 30-60 ml 2-3 razy dziennie.

3. Syrop – Sirupus Melandrii albi: do 100 ml nalewki lub maceratu wlać 100 ml miodu, warto dodać propolis (1-2%). Zażywać przy nieżytach i zakażeniach układu oddechowego 4 razy dziennie po 10 ml.

4. Napar – Infusum Melandrii albi: 2 łyżki ziela lub korzenia suchego i rozdrobnionego zalać 1 szklanką wrzącej wody. Parzyć pod przykryciem. Po 20-30 minutach przecedzić, dodać miód, syrop klonowy, z agawy, melasę lub syrop malinowy i pić małymi porcjami. W ciągu dnia wypić 1-2 szklanki naparu. W ostrych stanach 2-3 szklanki naparu w ciągu dnia.

5. Odwar – Decoctum melandrii albi: 1 czubatą łyżkę korzeni suchych i rozdrobnionych zalać 1 szklanką zimnej wody, postawić na reszo i na wolnym ogniu doprowadzić do zagotowania; garnczek częściowo przykryć. Gotować 20 minut, po czym odstawić do przestygnięcia. Przecedzić. Dopełnić brakującą ilość wody. Pić do dwóch szklanek odwaru dziennie. przy chorobach zakaźnych z objawami ze strony układu moczowego i oddechowego i przy nieżytach płuc oraz oskrzeli pić często, małymi porcjami. można osłodzić miodem, sokiem. Ponadto do przemywania skóry, jako składnik kosmetyków.

źródło: dr. H.Różański