Historia kart Kipper

[Gość Stilla]

Artykuł napisałam głównie na podstawie niemieckojęzycznych stron na temat Kipper (przyznaję - Google Translate mi bardzo pomógł) oraz angielskich i polskich filmików na Youtube na potrzeby swojego bloga. Na niego oczywiście zapraszam (http://www.miedzykartami.pl/), ale ponieważ forum ma jednak szerszy zasięg, a mi zależy na przekazywaniu wiedzy, to wrzucam i tutaj aby więcej osób mogło sobie poczytać  Jeśli ktoś wypatrzy jakieś błędy, to proszę o komentarze niżej.

 

****

 

Karty Kipper powstały w Niemczech pod koniec XIX wieku. Po wojnie z Francuzami w 1871 r. i po połączeniu wszystkich małych krajów w dużą konfederację niemiecką, Niemcy przeżyły rozkwit gospodarczy, który jest obecnie znany jako „Gründerzeit”. Był to czas industrializacji kraju, a zwykli obywatele i mieszczanie mieli coraz większy wpływ na rozwój kultury. W świadomości wielu Niemców epoka ta jest nierozerwalnie związana z cesarzem Wilhelmem I i kanclerzem Bismarckiem , ale nie zakończyła się na nich (odpowiednio w 1888 i 1890 r.), ale trwała do czasów panowania cesarza Wilhelma II . Był to złoty wiek dla Niemiec, w którym katastrofy wojny trzydziestoletniej i wojen napoleońskich zostały naprawione, a kraj konkurował na arenie międzynarodowej w dziedzinie nauki, technologii, przemysłu i handlu. W szczególności niemiecka klasa średnia gwałtownie podniosła swój standard życia, kupując nowoczesne meble, wyposażenie kuchni i sprzęt AGD.

 

W takich warunkach rozwinął się w sztuce (malarstwie, architekturze jak i modzie) antydworski, mieszczański styl znany jako Biedermeier. Wnętrza urządzane w tym stylu miały być wygodne i jednocześnie przytulne. Meble nie były już tak bogato i pompatycznie zdobione, popularne były także jasne, radosne kolory. W mieszkaniach było sporo bibelotów. Jeśli chodzi o malarstwo, popularne było inspirowanie się po prostu sytuacjami codziennego dnia. Malowano pogodne scenki rodzajowe i stawiano na realizm.

 

 

W takich warunkach właśnie powstały karty Kipper, na których uwieczniono Bawarię z tego właśnie okresu i są typowe pod względem stylu i ideologii dla tej epoki. Skąd wiadomo, że jest to dokładnie Bawaria? Wskazuje na to uwieczniona na oryginalnej talii architektura, ubrania i charakterystyczne budynki. Na karcie 22. Osoba Wojskowa żołnierz ubrany jest w typowy dla Bawarii niebiesko-czerwony mundur. Karta 25. przedstawia najprawdopodobniej zamek Neuschwanstein. Na karcie 10. Podróż można zobaczyć znak drogowy kierujący do Simbach - miasto leżące w Bawarii. Również budynki uwiecznione na kartach Kipper (jak Dom czy Sąd) bardzo przypominają to, co można było zobaczyć w Bawarii. Wnętrza uwiecznione na kartach natomiast nawiązują do wspomnianego stylu Biedermeier.

 

 

 

Mówi się, że projektantką tych kart jest wróżka pochodząca z Berlina, znana jako Susanne Kipper, możliwe jest jednak, że jej nazwisko zostało wykorzystane po prostu w celach marketingowych, aby słynne nazwisko skłoniło ludzi do kupowania tych kart. Inna teoria mówi, że Susanne posługiwała się z początku kartami Cygańskimi, ale po przeprowadzce do Bawarii zmuszona była do stworzenia nowej talii - okazało się, że mieszkańcy nie są przekonani do kart Cygańskich. Nie sprzyjał temu też klimat polityczny. Nie lubiano cyganów i talia z nimi się kojarząca odrzucała klientów. Z tych powodów Susanne Kipper musiała schować swoje karty i stworzyła nową talię, utrzymaną w patriotycznym duchu Bawarii.

 

Pomijając przypadki opisane powyżej, wszelkie karty do wróżenia były wówczas bardzo popularne w Niemczech i charakteryzowała je dość duża prostota, aby każdy mógł nauczyć się z nich wróżyć. Dołączano do nich od razu instrukcje ze znaczeniami, podobnie jak robi się to dzisiaj. Był to też czas, kiedy w Europie rozwijało się zainteresowanie okultyzmem i w pewnych kręgach temat był na swój sposób modny. Być może niektórym da pewne wyobrażenie na te czasy fakt, że 20 lat po pojawieniu się kart Kipper swoją talię wydał brytyjski okultysta Rider Waite, osadzoną silnie w naukach tajemnego Zakonu Złotego Świtu. Kippery nie były jednak tajne - była to tania, skierowana do szerokiego grona wyrocznia. Zarówno tą, jak i inne tego rodzaju karty można było kupić tanio w zwykłym sklepie.

 

Kippery pojawiły się po raz pierwszy w ofercie pewnego sprzedawcy artykułów papierniczych, a potem wydawcy - Matthiasa Seidleina. Miało to miejsce w 1890 roku w Monachium. Do dzisiaj można kupić oryginalny wzór kart Kipper, a ich obrazy, nazwy i znaczenia wykazują ogromne podobieństwo do kart cygańskich, chociaż nie są identyczne. W 1900 i 1901 roku pojawiły się nowe wydania Kipperów, również autorstwa Matthiasa Seidleina.

 

Oryginalne karty Kipper:

 

 

W 1920 roku prawa do kart nabyła firma FX Schmid. Z powodu błędu technicznego firma ta wydrukowała obrazki kart odwrócone (z wyjątkiem nr 22. Osoba Wojskowa). Postanowiono nie korygować tego błędu i od tamtej pory Kippery były drukowane w odwróceniu. Od kilku lat następuje kompletna rekonstrukcja kart, co znowu obróciło niewłaściwe strony. Mimo to niewielu wróżbitów chce pracować z oryginałami, które są sprzedawane przez ASS Altenburger od 2000 roku.

 

Ze względu na podobieństwo na ich obrazkach, nazwach i znaczeniach karty Kipperów są często błędnie nazywane kartami cygańskimi lub mylone z nimi, nie są jednak identyczne. Warto odnotować fakt, że w przeciwieństwie do wszystkich innych rodzajów kart, Cygańskie nie są numerowane, a Kippery już tak.

 

Struktura kart bardzo różni się także od talii Tarota. W przypadku kart Kippera nie ma podziału na kolory, karty dworskie i arkana, nie ma mistycznych symboli na kartach ani ścieżki inicjacji, którą magowie i uczeni uważają za odkrytą na kartach. Karty Kipper są bardzo proste. Obrazki przedstawiają ludzi i przykładowe wydarzenia z życia codziennego Poszczególne sceny lub sytuacje emanują nieco staromodną, a jednocześnie domową atmosferą dawnych czasów.

 

Wróżbiarki używające Kippery upodobały sobie szczególnie rozkład zwany "Wielką Tablicą", do której wykorzystuje się wszystkie karty. Po wymieszaniu cała talia jest po prostu układana w cztery rzędy po dziewięć kart. To jest ten sam rozkład, który stosuje się także dla kart Lenormand.

 

Karty Kipper czyta się w bardzo charakterystyczny sposób - niezwykle ważne jest zwrócenie uwagi na kierunki na kartach. Istnieje tutaj także pojęć "kart końcowych" (stop cards), a sam odczyt jest bardzo narracyjny, łączący właśnie kierunki na kartach jak i karty końcowe. Odczyty są tutaj dużo bardziej płynne niż np. przy kartach Lenormand, a opowiastka którą możemy opowiedzieć, płynie sobie zgodnie z kierunkami na kartach Kipper.

Niemałe znaczenie przy poznawaniu kart Kipper ma fakt, w jakiej epoce powstały. Nawet jeśli większość kart Kipper niesie uniwersalne przesłania, które pasują także do naszych czasów, to niektóre znaczenia dotyczą wartości etycznych ludzi z XIX wieku. Na przykład nie ma tu żadnej karty wskazując wprost na seksualność. Zamiast tego, na przykład, karta „Krótka choroba” w pytaniach o miłość jest używana jako wskazanie pozamałżeńskiego związku seksualnego ze względu na scenę łóżka.

 

 

Także karta "Jego myśli" używana była, aby sprawdzić jakie zamiary ma mężczyzna, o którego pytała kobieta - ponieważ otwarte flirtowanie wciąż nie było mile widziane i ludzi obowiązywała pewnego rodzaju etykieta, nie zawsze było jasne, co w rzeczywistości myśli dany amant i czy kobieta ma u niego szanse. Na kracie widoczna jest figurka kupidyna - często interpretowano kartę leżącą po stronie tego kupidyna jako właśnie to, o czym sobie myśli mężczyzna.

 

 

Niektórzy dopatrują się odniesień do realiów tamtych czasów także w kolejności kart 18. Małe Dziecko i 19. Przypadek Zgonu. Mimo rozwoju medycyny wciąż na porządku dziennym była śmierć małych dzieci - czy to przy porodzie czy z powodu chorób. Według tych teorii sąsiedztwo tych kart w talii nie jest przypadkowe.

 

 

 

Kippery różnią się także od kart Lenormand (ale z jakichś przyczyn są notorycznie mylone z nimi). Lenormand mają różne abstrakcyjne symbole, takie jak kotwica, lilia, klucz, myszy, park, gwiazda, niedźwiedź itd. Kippery są bardziej bezpośrednie, namacalne i światowe. Pokazują jakieś wydarzenie, scenkę lub osobę (i w ogóle są bardzo obfite w ilość postaci na kartach, mają dużo więcej kart osobowych niż Lenormand). Zawierają wiele konkretnych wypowiedzi na temat ludzi, zajęć i życia materialnego (np. Praca, pokój dzienny, wygrywanie dużych pieniędzy, otrzymanie prezentu). Nie powinno to jednak przyćmiewać faktu, że te również motywy są symboliczne. Na przykład salon to nie tylko ziemskie miejsce, ale także symbol bezpieczeństwa, przytulności czy bliskości.

 

Karty Kipper da się odczytywać także na głębokim, symbolicznym poziomie, ale większość wróżek tę warstwę odkrywa dopiero z biegiem czasu.

 

Powstało kilka bardziej współczesnych talii Kipper. Do spopularyzowania tych kart z pewnością przyczyniła się Regula Fiechter i jej "Mistyczny Kipper", który pojawił się w sprzedaży także po angielsku jak i po polsku, a także piękna talia Ciro Marchettiego "Fin de Sicle Kipper", utrzymana w steampunkowym stylu, nawiązująca do brytyjskiej rewolucji przemysłowej i silnie akcentująca podział na klasy społeczne. Aktualnie karty Kipper aktywnie propaguje na Youtube kartomantka kryjąca się pod nickiem The Card Geek - ona również stworzyła swoją własną talię Kipperów. Zwłaszcza ta ostatnia talia pokazuje, jak bardzo Kippery są osadzone po prostu w codziennym życiu - pojawiają się tutaj komputery, nowoczesne wnętrza, postacie miewają modne, kolorowe włosy, a kobiece postacie noszą zwykłe jeansy.

 

Mistyczny Kipper:

 

 

Fin de Sicle Kipper:

 

 

The Card Geek Kipper:

 

 

 

Źródła: The Card Geek (Youtube) - informacje o kartach Dziecka, Zgonu, Jego myśli i Choroby, Lightworker Therapy - Uzdrawianie Duszy (Youtube) - informacje o stylu i Bawarii, Kipperkarten (Wikipedia), Gründerzeit (Wikipedia), Biedermeier (Wikipedia), Ogar Hekate,  Thequeenssword - informacja o Susanne Kipper oraz... jakieś niemieckie strony, których niestety nie pamiętam ^^' Przetłumaczyłam teksty na polski i zapomniałam zapisać linki do oryginalnych wersji - postaram się uzupełnić źródła o te miejsca w najbliższym czasie.

Edytowane 11 Czerwca 2021 przez Ragna