Herbata chińska zielona - świetny antyoksydoksant

[Ismer]

Liście zielonej herbaty – FoliumTheae viridis (ang. Green tea, niem. Grüner Tee) pochodzą z gatunku Camellia sinensis (L.) O. Kuntze, z rodziny herbatowatych – Theaceae (w niektórych systemach – kameliowatych – Camelliaceae).
Rodzina kameliowate (herbatowate) liczy około 550 gatunków krzewów, krzewinek i drzew, występujących w krajach tropikalnych i subtropikalnych.
Rodzaj kamelia obejmuje około 80 gatunków zimozielonych drzew i krzewów, pochodzących ze wschodniej i południowo-wschodniej Azji.
Herbata chińska – Camellia chinensis (L.) Kuntze pochodzi z południowych Chin i jest krzewem lub drzewem dorastającym do 10 m wys.
Liście są jajowate, długości do 7 cm, szer. do 4 cm, brzegiem ząbkowane. Kwiaty wonne, białe. Liście herbaty zielonej zawdzięczają swoją nazwę na podstawie barwy. Nie są poddawane fermentacji (tak jak herbata czarna) w związku z czym zachowują barwę zieloną.

Herbata czarna i zielona różnią się pod względem zawartości polifenoli i substancji aromatycznych.
Zawartość metyloksantyn w herbacie zielonej jest nieco niższa, średnia zwartość kofeiny (teiny) wynosi 2,2%.
Dużą aktywność (moczopędną, rozszerzającą oskrzela, pobudzającą psychoruchowo) wykazują również teobromina, teofilina i dimetyloksantyna.

 

Występowanie różnych składników w herbacie powoduje, że preparaty z niej uzyskane wykazują w dużej mierze wypadkową działania poszczególnych substancji.
Główny kierunek aktywności farmakologicznej liści herbaty zielonej zależy od składu ilościowego i jakościowego, stosunków ilościowych poszczególnych substancji, sposobu przetworzenia i przygotowania preparatu, użytego rozpuszczalnika. Stąd są wyraźne różnice w działaniu ekstraktu suchego z zielonej herbaty, ekstraktu płynnego, wyciągu wodnego, wyciągu alkoholowego, czasu ekstrakcji, temperatury i ciśnienia w jakiej ekstrakt był odparowywany, fazy rozwojowej liści, sposobu suszenia liści herbaty i in.

 

Napar krótkotrwały, 3-minutowy wykazuje większą zawartość alkaloidów ksantynowych niż garbników dlatego działa silniej pobudzająco niż ściągająco.
Napar długotrwały – ponad 10 minutowy zawiera więcej garbników.

Garbniki upośledzają wchłanianie alkaloidów ksantynowych, garbują błonę śluzową przewodu pokarmowego, utrudniając dodatkowo absorpcję innych substancji psychoaktywnych.
Tworzą kompleksy z aminokwasami, terpenami, białkami, saponinami i ksantynami herbaty, co też utrudnia ich wchłanianie.
Garbniki strącają białkowe jady i enzymy bakteryjne, pierwotniakowe i wirusowe, przez co wpływają odtruwająco i znoszą ich szkodliwy wpływ.
Pamiętać należy również, że mocna herbata, szczególnie długo parzona, gotowana jest bogata w garbniki, które również hamują trawienie w naszym przewodzie pokarmowym poprzez denaturację struktury białkowej enzymów. W zootechnice nawet garbniki są uważane za czynniki antyżywieniowe właśnie poprzez strącanie enzymów żołądkowych, trzustkowych, czy jelitowych. Stąd przewlekłe podawanie surowców wybitnie garbnikowych powoduje spadek masy ciała zwierząt. Garbniki, jak wszystkie inne związki farmakologicznie czynne są wartościowe, cenne i wskazane dla zwierząt i człowieka, ale w umiarkowanych ilościach, w dobrze dobranych zestawieniach (recepturach) i formach i w określonych okolicznościach fizjologicznych i patologicznych (np. podczas konkretnej choroby).

 

Mocna herbata nie powinna być stosowana do popijania leków, szczególnie o budowie peptydowej/ polipeptydowej (np. niektóre antybiotyki, preparaty enzymatyczne), amidowej, imidazolowej; wykazuje niezgodność z preparatami żelaza, cynku, wapnia (np. glukonianem wapnia), witaminą B12, kwasem foliowym (chodzi o reakcje chelatowania – upośledzające w tym przypadku wchłanianie leku).
Strąca również alkaloidy utrudniając ich wchłanianie, stąd nie łączmy ziół typowo alkaloidowych, np. glistnika, dymnicy, żarnowca z herbatą.
Herbaty i innych ziół garbnikowych nie można łączyć z probiotykami (preparaty zawierające żywe bakterie), bo te są od razu inaktywowane.
Ziół czysto garbnikowych nie kojarzyć także z surowcami typowo śluzowymi, bowiem tracimy w ten sposób właściwości powlekające i rozmiękczające, gojące śluzów.
W weterynarii nie kojarzyć jednocześnie (w tym samym czasie) szczepionek i enzymów z surowcami garbnikowymi, bo te stają się nieaktywne.

 

Właściwości prozdrowotne i lecznicze herbaty
Herbata jest źródłem fluoru - w 1 kg herbaty może być nawet 130 mg fluoru. Zapotrzebowanie dzienne człowieka na fluor wynosi 1,5 mg. Działa analeptycznie i psychostymulująco, czyli pobudzająco na korę mózgową serce i mięśnie szkieletowe. Zwiększa diurezę (wpływ moczopędny). Pobudza przemianę materii. Zwiększa ruchy robaczkowe przewodu pokarmowego. Pobudza oddychanie płucne. Hamuje stany zapalne błon śluzowych i skóry, dlatego sprawdza się w okładach na oczy przy zapaleniu powiek oraz spojówek.
Mocne długotrwałe napary i odwar z liści herbaty działa ściągająco na błony śluzowe i skórę, przyspiesza gojenie ran. Unieszkodliwia wiele bakterii, grzybów i pierwotniaków, przez co przy lekkich infekcjach przewodu pokarmowego pomaga w opanowaniu przykrych objawów, np. biegunki, wzdęć.
Wspomaga doskonale leczenie dezynterii (bakteryjna shigelloza, ale również pochodzenia pierwotniakowego – pełzakowica), zapalenia żołądka, stanów zapalnych jelit, zapalenia wątroby i zapalenia skóry.
W leczeniu infekcji przewodu pokarmowego korzystne okazują się właściwości inaktywujące garbników wobec substancji białkowych wytwarzanych przez drobnoustroje. Ponadto polifenole, garbniki, flawonoidy, saponiny liści herbaty obkurczają rozszerzone naczynia krwionośne jelit i żołądka, hamują wysięki zapalne, lekko denaturują śluzówki utrudniając inwazję drobnoustrojów.

Jak określają Szwajcarzy i Niemcy frakcja polifenoli zielonej herbaty – Grün-Tee-Polyphenol-Fraktionen (GTP) działa chemoprotekcyjnie, czyli zabezpiecza komórki naszego ciała przed kancerogennym i mutagennym wpływem substancji chemicznych obcego pochodzenia. Wpływa więc antykancerogennie (blokuje procesy kancerogenezy – powstawania nowotworów).

Działa antyoksydacyjnie i przeciwrodnikowo, stabilizuje strukturę błon elementarnych (biomembran), blokuje uwalnianie mediatorów stanu zapalnego i reakcje alergiczne.

Hamuje szkodliwy wpływ nitrozoamin na komórki (inhibitor N-nitrozacji).

Chroni komórki przed szkodliwym wpływem azbestu (makrofagi, erytrocyty).

Aktywuje apoptozę komórek rakowych. Blokuje angiogenezę w nowotworach. Przeciwdziała metastazom (przerzutom nowotworowym). Hamuje kaskadę reakcji kontroli proliferacji i wzrostu komórek rakowych.

Zatem herbata zielona pomaga nie tylko w leczeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego i skóry, ale również spowalnia lub blokuje procesy sprzyjające procesom nowotworowym.

Warto również dodać, że zielona herbata obniża stężenie glukozy, cholesterolu i lipidów we krwi.

Ważne jest jednak, aby liście herbaty były świeże, szybko wysuszone, dobrze zapakowane i zwracajmy uwagę na sposób przyrządzenia preparatu zależnie od potrzeby.

 

Napar krótkotrwały z liści herbaty zielonej – 1 łyżkę liści rozdrobnionych zalać gorącą wodą (70-80 stopni C), odstawić na 3-5 minut, przecedzić. Pić po 100-150 ml 1-2 razy dziennie jako środek przeciwalergiczny, hamujący astmę, rozszerzający drogi oddechowe, pobudzający psychicznie, moczopędny, wzmagający przemianę materii, podnoszący wydolność fizyczną.

 

Napar długotrwały z liści herbaty zielonej – 1 łyżkę rozdrobnionych liści zalać 1 szklanką wrzącej wody, odstawić na 30 minut pod przykryciem, przecedzić. Pić po 100 ml 3 razy dziennie, rano, w południe i popołudniu-wieczorem jako środek przeciwbiegunkowy, ściągający, przeciwzapalny na przewód pokarmowy, wymiatający wolne rodniki, antyoksydacyjny wobec nadtlenków, ochronny na wątrobę i nerki, chroniący przed procesami nowotworowymi. Ponadto do okładów na oczy i skórę przy atopowym zapaleniu skóry, trudno gojących się ranach i owrzodzeniach (sączących), łojotoku. Do częstych przemywań w kosmetologii jako środek antyseptyczny, ściągający, obkurczający pory, przeciwłojotokowy, przeciwrodnikowy dla komórek skóry.

 

Wyciąg na winie czerwonym wytrawnym z zielonej herbaty:

1 część liści suchych lub świeżych zielonej herbaty zalać 5 częściami wina czerwonego wytrawnego, odstawić na 1 miesiąc. Przecedzić. Stosować doustnie po kieliszku raz dziennie jako środek cytoprotekcyjny (ochronny na komórki), obniżający poziom glukozy i cholesterolu we krwi, przeciwmiażdżycowy, rozszerzający naczynia wieńcowe, ochronny na miąższ wątroby, serce i nerki, antykancerogenny, opóźniający procesy otępienia starczego i degeneracji neuronów.

Ponadto do obmywania skóry przedwcześnie starzejącej się, z wypryskami i owrzodzeniami przewlekłymi, trudno gojącymi się ranami i odleżynami (okłady). Dobry środek poprawiający zdolności poznawcze i myślowe. Pobudza psychicznie.

Ciepłe i gorące wino lepiej ekstrahuje związki ksantynowe, zatem można wino podgrzać przed zlaniem liści herbaty.

 

Wyciągi z zielonej herbaty hamują przede wszystkim degradację włókien kolagenowych i elastynowych, poprawiają krążenie krwi w skórze, wiążą szkodliwe ksenobiotyki, zatrzymują promienie UV, wymiatają nadtlenki i rodniki przyspieszające starzenie się skóry.

Dobrze przygotowane wyciągi z zielonej herbaty mogą przyczyniać się do redukcji cellulitis poprzez wpływanie na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej oraz blokowanie degradacji włókien białkowych w tkance łącznej właściwej i hamowanie stanów zapalnych oraz wysiękowych. Ponadto wyciągi z herbaty zielonej obkurczają rozszerzone pory skórne i poprawiają ukrwienie skóry. Prawdopodobnie przez wpływ lipolityczny (redukujący tkankę tłuszczową) i ochronny na komórki skóry i poprawiający ukrwienie zapobiega rozstępom.

 

źródło: dr. H.Różański